مطالعات اجتماعی

مشخصات کلی

نام درس:جامعه شناسی 2    موضوع درس : «ایرانی» را با چه ویژگی هایی می شناسیم ؟         پایه: سوم ادبیات         

شماره طرح : 5                                 تاریخ اجرا :  1 /11/85                             مدت اجرا:90 دقیقه

نام آموزشگاه :                                

گروه آموزشی علوم اجتماعی متوسطه استان

فعالیت های قبل از تدریس

اهداف

1-     کلی : - آشنایی فراگیران با ویژگی های هویت ایرانی

 -  علاقه مند شدن فراگیران به شناخت بیشتر هویت ملی خود

 - کوشش فراگیران درجهت حفظ و تثیت هویت ایرانی

2- رفتاری : اهداف شناختی :

- ویژگی هایی که  معرف یک ایرانی است، را نام ببرد .(دانش)

- تأثیر مکان را به عنوان ویژگی تمایز بخش توضیح دهد. (درک و فهم)

- مصادیق میراث فرهنگی را در محل زندگی خود بیابد و در کلاس ارائه کند .(کاربرد)

- برای حفظ میراث فرهنگی کشور خود دلیل بیاورد .(تجزیه وتحلیل)

- اجزاء تشکیل دهنده ی میراث فرهنگی کشور را  از هم تفکیک کند. (تجزیه وتحلیل)

- عواملی که یک ایرانی می تواند خود را با آن از یک غیر ایرانی(مثلاً یک ژاپنی) متمایز کند،را با هم مقایسه نماید . (تجزیه وتحلیل)

اهداف عاطفی :

                                                               ( دقت و توجه )

- نسبت به ویژگی های خود به عنوان یک ایرانی واکنش مثبت نشان می دهد.(واکنش)

- به هویت ملی خود بیشترازسایر هویت ها(مانند :هویت قومی ،قبیله ای ،طبقه ای و...) بها می دهد.(سازماندهی ارزش ها)

- به تاریخ ، ادبیات ،هنر و مفاخر ایران علاقه مند می شود . (ارزش گذاری)

اهداف مهارتی :

-  از مفاخر و قهرمانان کشور الگو برداری می کند . ( تقلید ومشاهده )                                     ( اجرای مستقل)

-  در هنگام عمل به ظرائف ارزش ها ، هنجارها و باورها دقت می کند . (دقت)

- همیشه و همه جا می تواند خود را به عنوان یک ایرانی به خوبی معرفی کند .( مهارت )

انتخاب روش تدریس

دراین طرح درس با استفاده از روش تلفیقی شامل : دریافت مفهوم ، نمایشی ، پرسش و پاسخ وسخنرانی        ارائه می گردد.

انتخاب وسیله و رسانه آموزشی

گچ ، تخته سیاه ،کاغذ ، مداد یا خودکار ، نقشه ایران و تصاویر چند تن از شخصیت ها و مفاخر ایرانی ، لوح فشرده ایرانیا( قسمت اماکن و شخصیت های تاریخی و ادبی)

زمان

فعالیت های مقدماتی

شروع درس با نام خدا ، سلام و احوال پرسی و برقراری رابطه عاطفی با فراگیران ،توجه به حضور وغیاب ،دقت به وضعیت روحی و جسمی فراگیران ،گرامی داشتن مناسبت خاص روز ، طرح نکته ای مرتبط با هویت ایرانی

5

ارزشیابی تشخیصی

-         انواع ویژگی هایی که افراد در معرفی خود از آن استفاده می کنند ،نام ببرید .

-         با ذکر یک مثال نقش ویژگی های روانی را در تعریف خود بیان کنید .

-         به نظر شما بهتر است خود را با کدام ویژگی ها معرفی کنیم ؟

-         افراد خلاق چه ویژگی هایی دارند ؟

-         حضور افراد خلاق چه تأثیراتی در جامعه دارد؟

-         با توجه به تصویری که از ایرانی بودن خود دارید، پنج مشخصه خودتان را نام ببرید .

15

فعالیت های حین تدریس

آماده سازی و ایجاد انگیزه

طرح سؤال :آیا دوست دارید به یک کشور خارجی سفر کنید؟ حالا فرض کنید توی هواپیما نشستید و در حال مسافرت به کشور مورد نظر خود  هستید،در فرودگاه یک نفر از شما می پرسد: اهل کدام کشور هستید؟ و چه ویژگی هایی دارید؟ چه جوابی به او می دهید؟ ابتدا به صورت فردی  فکر کرده و سپس پاسخ هایتان را روی یک برگه بنویسید .

و پیش خود نگه دارید.

5

ارائه درس

فعالیت معلم

فعالیت فراگیران

1- معلم : موردی در ذهن من است از شما می خواهم آن را حدس بزنید .تا زمانی که از شما نخواسته ام حدس هایتان را با صدای بلند نگویید و فقط با بلند کردن دستتان مرا متوجه کنید که آن مورد را حدس زده اید .پس من مثال هایی را درابن جدول می نویسم . اگر به مفهومی که در ذهن من است مربوط باشد در ستون آری واگر به مفهومی که در ذهن من است مربوط  نباشد در ستون خیر می نویسم .( جدول شماره 1)

2-معلم موارد را می نویسد وپس از چند مورد از دانش آموزان می پرسد: چه کسانی مورد را حدس زده اند ؟ (تا جایی که نیمی از فراگیران دست بگیرند .)  معلم :حالا من مثالهایی می گویم شما بگویید در کدام ستون بنویسم . (توضیح پایین طرح)

3- حالا هم مثال بگویید و هم بگویید در کدام ستون بنویسم .

4- حدس هایتان را بگویید .

- موارد را مشاهده کرده ،ودر باره آن فکر

 می کنند.

- وقتی مطلب را حدس زدند ،دست خود را

 بالا می برند .

- مکان گزینه را در جدول مشخص می کند.

- مثال می زند و محل آن را در جدول پیشنهاد می کند .

- حدس های خود را می گویند .

35

فعالیت های تکمیلی

جمع بندی و نتیجه گیری

معلم از فراگیران می خواهد  ، جواب هایی را که در پاسخ به سئوال اول داده اند ، ارائه نمایند . و با توجه به موارد مطرح شده ازآنان می خواهد نکاتی که از درس فهمیده اند را بگویند .سپس خود آن قسمت از ویژگی های « ایرانی» ( ارزش ها ،هنجارها و باورها ، موقعیت جغرافیایی، تاریخ ،ادبیات ،هنر، مفاخرو قهرمانان و میراث فرهنگی) که توسط دانش آموزان اشاره نشده را بیان می کند.

10

ایجاد تنوع ورفع خستگی

تنفس عمیق ،خواندن شعری در باره ایران ،نمایش قسمت هایی از لوح فشرده ایرانیا که به اماکن تاریخی و شخصیت های ادبی و تاریخی ایران مربوط است. 

5

ارزشیابی تکوینی

به هر گروه 20 مورد مربوط به ویژگی های ایرانی و غیر ایرانی  را داده تا آن ها راتفکیک کرده و بر اساس ملاک های درس طبقه بندی و نام گذاری نمایند و با پاسخ هایی که  خود واعضای گروه در ابتدای  درس داده اند، مقایسه کنند .

10

فعالیت های پس از تدریس

تعیین تکلیف

معلم از فراگیران می خواهد فعالیت های زیر را خارج از کلاس انجام دهند:

فردی : درس را مطالعه کرده و به سؤالات آن پاسخ بدهند.

گروهی : هرگروه براساس ویژگی های هویت ملی، ترجیحاً در باره آثار تاریخی ،هنرمندان و مفاخر ایرانی که در محل زندگی شما هستند،  تحقیق نوشته یا نشریه دیواری و یا آلبوم عکس تهیه کند و در جلسه بعد گزارش آن را به کلاس ارائه کند تا در صورت امکان نمایشگاهی از آثارآنان ترتیب داده شود .

5

آری

خیر

مسلمان

نوروز 

جنوب شرقی آسیا

دماوند

حافظ

کمال الملک

دکتر شریعتی

تختی

بودایی

جنوب غربی آسیا

هیمالیا

شکسپیر 

لئوناردو داوینچی

ارسطو

رونالدو

تهیه کننده : گروه علوم اجتماعي استان و خانم زینت شیران سرگروه علوم اجتماعی ناحیه 5 اصفهان

تعداد دانش آموزان شرکت کننده :20 نفر

روش مورداستفاده: بحث گروهی

صفحات کتاب

29_23

مدت جلسه

90 دقیقه

موضوع  درس: ایرانی را با چه ویژگیهای می شناسیم ؟

عنوان درس :

جامعه شناسی سال سوم ادبیات  

مدل کلاس :یک کلاس مناسب که دانش آموزان بتوانند به صورت گرد ( u  ) در آن بنشینند

تعداد نقش های شرکت کننده در این طرح

1-      معلم :راهنما و طراح و کنترل کننده بحث

2-      منشی و سخنگوی گروه

3-      دانش آموزان داوطلب برای ارائه این طرح (20 نفر)  

4-      مشاهده گرها 

هدف کلی : آشنایی با ویژگیهای تمایز بخش هویت های ملی و جمعی

حیطه های شناختی

اهداف رفتاری :

دانش آموز (فراگیر ) در پایان قادر خواهد بود :

1-هویت جمعی را تعریف کند .

2-عوامل تمایز بخش هویت های جمعی را نام ببرد.

3- در مورد هر کدام از عواملی که هویت های جمعی را از هم متمایز می کند مثالی ذکر کند .

4- زندگی روزمره ی یک ایرانی و غیر ایرانی را مقایسه کند .

5- در مورد تاثیر میراث فرهنگی در هویت بخشی به مردم کشور خود اظهار نظر کند .

6- با رسم یک دیاگرام ،دوره های مختلف تاریخی ایران را طبقه بندی کند .

7- زبان گفتاری را از زبان نوشتاری مجزا کند .

8- چند نمونه هنجار و باور قومی کشور را در یک نمایش به کار برد .

فعالیتهای قبل از تدریس

ارزشیابی

ترکیب

تجزیه

کاربرد

درک وفهم

دانش

*

*

*

*

*

*

*

*

زمان

پیش نیازها : بازدیدی از مراکز تاریخی، ،موزه و...

فعالیتهای حین تذریس

5دقیقه

حضور و غیاب ،سلام و احوال پرسی

10 دقیقه

ارزشیابی تشخیصی : پرسش از مباحث قبل 

1-      هویت را تعریف کنید .

2-      تفاوت بین«من »و «ما» را بیان کنید .

3-      تعریفی از هنجار و ارزش ارائه دهید.

4-      باذكر يك مثال  :تعلق"  را تعريف كنيد .

5-      چرا افراد در ميزان تعلق به يك ويژگي با هم تفاوت دارند ؟

10دقیقه

ایجاد ارتباط و انگیزه سازی :

پخش فیلمی در باره هنجارها و ارزش ها .مثلانمایش دقایقی از فیلم برکت

پخش قطعه های کوتاهی از موسیقی بتهوون ،موزارت و...

استفاده از اسلاید : آثار تاریخی شهر ویا کشور

آوردن چند نمونه از صنایع دستی کشور یاشهر به کلاس :یک تخته قالی ،گلیم و...

5دقیقه

اجرای روش بحث گروهی

مرحله اول : انتخاب موضوع

موضوع بحث : چه عواملی هویت های جمعی ما ایرانیان را از غیر ایرانیان متمایزمی کند ؟

5دقیقه

مرحله دوم : ممکن است دانش آموزان شرکت کننده در بحث گروهی اطلاعات چندانی در مورد موضوع نداشته باشند در اینجا ابتدا معلم با ذکر داستان ،مقاله ،بریده جراید یا عکس و... موضوع را کمی تشریح می کند.

5دقیقه

مرحله سوم : برای خارج نشدن از بحث وعدم انحراف از گفتگوی اصلی معلم  اهداف مورد نظر خود را بیان می کند واز دانش آموزان می خواهد که در این زمینه ها به بحث بپردازند (اهداف ذکر شده در بالا)

25ذقیقه

مرحله چهارم : هدایت جریان بحث وگفتگوهای اصلی

در این مرحله دانش آموزان به نوبت نظریات خودرا بیان می کنند . ناظر جلسه بحث را زیر نظر می گیرد و منشی کلیات بحث را ثبت می کند تادر پایان به عنوان سخنگو آنهارا بازگو نماید و معلم هم به اجرای صحیح بحث نظارت می کند .

10دقیقه

مرحله پنجم : نتیجه گیری و اعلام مفاهیم مشترک و مورد توافق

در پایان جلسه منشی نتایج بحث را اعلام می کند اگر مشاهده کنندگان سوال ونظری داشتند ارائه می دهند ( می توان در این مرحله از یک کارشناس و میهمان نیز استفاده کزد )

10دقیقه

ارزشیابی پایانی :

-          يك ايراني خود را به انجام چه رفتارهايي متعهد مي داند ؟

-          تعلق و تعهد را با يكديگر مقايسه كنيد .

-          از این درس چه نتیجه ای گرفته اید ؟بیان کنید .

فعالیتهای بعداز تدریس

5دقیقه

انجام فعالیت های درس خارج از كلاس  :

1. طرح چند سؤال ، استخراج مفاهيم كليدي و نگارش خلاصه درس

2. ارائه مقاله تحقیقی یا نشریه دیواری یا بروشور در زمینه وجوه تمایز بخش هویت های جمعی